تصفیه‌خانه‌های خیالی!

ســال‌هاسـت کارشـناسان و فعالان حوزه‌های محیط‌زیست و آب، از ناکافی‌بودن تعداد تصفیه‌خانه‌های کشور خبر می‌دهند. فروردین امسال معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت آب و فاضلاب خبر داده بود که براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار شده است، امسال ۴۰ تصفیه‌خانه آب‌و‌فاضلاب در کل کشور ایجاد شود.


اکنون که در ماه‌های پایانی سال به سر می‌بریم، هیچ خبری از این وعده شگفت‌انگیز و وسوسه‌کننده نیست و حتی هیچ گزارشی هم از روند توسعه این تصفیه‌خانه‌ها منتشر نشده است. بنا به وعده علی اصغر قانع، اعتبار اجرای این طرح هزار و ۷۶۶ میلیارد تومان تخمین زده شده است که قرار بود ۲۶تصفیه‌خانه فاضلاب، ۱۲تصفیه‌خانه آب و دو آب شیرین‌کن نمک‌زدایی احداث شود که بی‌شک این مسئله می‌توانست در تأمین آب بسیار کمک‌رسان باشد. اما آیا برای دادن چنین وعده‌ای تمام جوانب آن سنجیده شده بود؟
کمبود تصفیه‌خانه‌ها چه در حوزه فاضلاب و چه در حوزه تصفیه آب در تمام استان‌های کشور چشم‌گیر است. تهران که بیش از ۸میلیون و ۶۰۰هزار نفر جمعیت دارد و روز‌ها جمعیت آن بنا در برخی گزارش‌ها از مرز ۱۳میلیون نفر هم می‌گذرد، بیش از هر کلانشهر دیگری از ناکارآمدی شبکه فاضلاب رنج می‌برد.


پایتخت تنها هشت تصفیه‌خانه فاضلاب دارد که به نوشته وب‌سایت شرکت تأمین و تصفیه آب‌وفاضلاب تهران، یکی از آن‌ها از مدار خارج شده است و ششمین تصفیه‌خانه آب تهران هم طبق وعده‌ها باید تاکنون راه‌اندازی می‌شد که از آن فعلاً خبری نیست. از اهداف کلی و جزیی احداث تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری می‌توان به تأمین شرایط بهداشتی برای زندگی مردم، حفاظت از محیط‌زیست، بازیابی فاضلاب، تولید کودطبیعی و بعضاً تولید انرژی اشاره کرد. همچنین اهمیت اثرات آلاینده‌های زیست‌محیطی باعث شده که در تمامی جوامع از جمله کشور ما، قوانین و مقررات سختگیرانه‌ای برای دفع پساب‌ها اعمال شود. در احداث تصفیه‌خانه‌ها، نوع فرآیند‌های تصفیه مورد استفاده و مکان تصفیه‌خانه‌ها نسبت به شهر مسئله‌ای بسیار حائز اهمیت بوده و عدم مطالعه کافی ممکن است به ترتیب در بازده تصفیه‌خانه‌ها و مسائل محیط‌زیستی مربوط به آن‌ها اثر داشته باشد.


با توجه به داده‌های طراحی موجود، تعداد ۱۸۳تصفیه‌خانه فاضلاب شهری در کشور احداث شده که فقط می‌توانند حدود ۱۹میلیون نفر جمعیت را تحت پوشش قرار دهند. بنابراین توسعه تصفیه‌خانه‌ها بسیار ضروری است، اما این کار نیاز به برنامه‌ریزی‌های دقیق دارد.